Z wizytą w Malborku – dawnej stolicy państwa krzyżackiego
Wyjazd edukacyjno-krajoznawczy w dn. 8 VII 2025 r. do Malborka – dawnej stolicy państwa krzyżackiego, miasta na historycznym szlaku bursztynowym – był dla 50-osobowej grupy seniorów z Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku wstępem do realizacji zadania publicznego pn. „Harmonia i energia” dofinansowanego z budżetu Samorządu Województwa Łódzkiego https://www.lodzkie.pl – Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi https://rcpslodz.pl/.
W programie wycieczki zawarte były dwa główne cele: zwiedzanie z przewodnikiem Muzeum Zamkowego – obiektu posiadającego status pomnika historii, jednego z największych na świecie i jednego z najefektowniejszych zamków, arcydzieła architektury obronnej i rezydencjonalnej średniowiecza krzyżackiej stolicy oraz obejrzenie tamtejszej stałej wystawy „Bursztynowe konteksty”, co było bezpośrednim nawiązaniem do zaplanowanych we wspomnianym projekcie „Harmonia i energia” warsztatów biżuterii artystycznej z bursztynu, które odbędą się w sierpniu br.
Rycerze Zakonu Szpitala Najświętszej Panny Marii Domu Niemieckiego w Jerozolimie, zwani w Polsce Krzyżakami, zostali sprowadzeni na Pomorze przez księcia Konrada Mazowieckiego w 1230 r. Potężny zamek średniowieczny jest jedną z największych atrakcji turystycznych w naszym kraju. Obejmująca obszar 21 hektarów ceglana warownia była wznoszona od XIII do XV wieku i przez 150 lat pełniła rolę głównej siedziby najwyższych władz państwa krzyżackiego. W 1997 r. Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisał Zamek na swą najbardziej prestiżową listę miejsc zabytkowych na świecie (w Polsce na listę UNESCO jest wpisanych w sumie 17 obiektów).
Studenci-seniorzy z Łowicza z wielkim zainteresowaniem słuchali przewodnika, który bardzo ciekawie i w przystępny sposób opowiadał o historii zamku. Wiele osób miało okazję wykazać się wiedzą na ten temat, odpowiadając na jego pytania.
Malbork, dawna stolica państwa krzyżackiego, był też ważnym punktem na historycznym Szlaku Bursztynowym. Wędrowali nimi kupcy z basenu Morza Śródziemnego, zmierzający na północ po bursztyn, ceniony zwłaszcza w Cesarstwie Rzymskim. Naturalnymi szlakami wędrówek były rzeki. Szlak pomiędzy Akwileją a wybrzeżem Bałtyku prowadził przez Polskę kilkoma odnogami. Jedna z nich, z biegiem Prosny przez starożytny Kalisz, rozdzielała się na kierunek północny i wschodni, wzdłuż Bzury ku Wiśle. Szlak ten prowadził niemal przez teren całego obecnego województwa łódzkiego, obejmując równie historyczne ziemie: wieluńską, sieradzką, łęczycką i księstwo łowickie.
Bursztyn, jako kopalina i szlachetny surowiec, był jednym z ważniejszych w państwie krzyżackim, a przedmioty z niego wykonane stanowiły elementy cennego wyposażenia zamku. Wystawa „Bursztynowe konteksty” prezentuje jedną z najliczniejszych i najcenniejszych kolekcji bursztynu na świecie. Znajduje się na niej ok. 2 000 eksponatów – są to okazy bursztynu naturalnego oraz wyroby artystyczne. Uwagę zwiedzających przykuwały najcenniejsze zabytki z okresu nowożytnego – różnych rozmiarów rzeźbione figurki, biżuterie oraz duże konstrukcje typu: ołtarzyki, szkatuły i relikwiarze. Wśród nich znajdowały się prace gdańskich mistrzów Christopha Mauchera i Michaela Redlina.
Tysiącletnią historię funkcjonowania tego szlaku słuchacze Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku przypomną sobie poprzez własnoręczną obróbkę bursztynu podczas warsztatów artystycznych nazwanych ELEKTRONOS 2000, które odbędą się w miejscu ważnym także dla historii Polski – na terenie dawnego zamku arcybiskupów gnieźnieńskich w Łowiczu.
