Wykład nt. „Archeolog w przestrzeni miejskiej – fakty i mity”

„Archeolog w przestrzeni miejskiej – fakty i mity” to wykład, który dla słuchaczy Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku i przybyłych mieszkańców Łowicza wygłosiła w dn. 26 IX 2024 r. dr Anna Nierychlewska – archeolog.

Spotkanie odbywało się w ramach projektu „ETNO re:WITALIZACJE 3.0” realizowanego przez Fundację Monumentum Iudaicum Lodzense, w którym Łowicki Uniwersytet Trzeciego Wieku brał udział jako partner.

Prezentacja przygotowana przez dr A. Nierychlewską miała na celu przybliżenie słuchaczom pracy archeologa, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki miejskich badań archeologicznych.

Zaprezentowano badania archeologiczne przeprowadzone w: Kaliszu, Białej Rawskiej, Szczecinie, Łodzi oraz Krośnie. Na rynku w Kaliszu odkryto pozostałości bruków rynku, drewniany wodociąg z XIV w. oraz zbiornik na wodę do celów pożarowych z XVII w. W Szczecinie odsłonięto relikty wczesnośredniowiecznych domów zrębowych oraz moszczeń terenu wokół budynków. W Białej Rawskiej zarejestrowano fundamenty i piwnice ratusza z XVII w.

Interesujących odkryć dokonano również w Łodzi, gdzie m.in. odsłonięto na osiedlu Księży Młyn elementy infrastruktury towarzyszącej domom robotniczym (rynsztoki, toalety, śmietniki) oraz pozostałości szczelin przeciwlotniczych wzniesionych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Na ul. Północnej odkryto relikty fundamentów domów drewnianych z XIX w., kamienic powstających w tej przestrzeni od schyłku XIX w., szczelin przeciwlotniczych i basenów przeciwpożarowych. W trakcie tych prac archeologicznych znaleziono skarb srebrnych i platerowanych przedmiotów (m.in. chanukije, kubeczki kiduszowe, żyrandole, elementy zastawy stołowej, monety). Z kolei na ul. Ogrodowej odsłonięto pochówki związane z drugim cmentarzem miejskim, działającym w I poł. XIX w. W ostatnim z prezentowanych miejsc, w Krośnie odkryto szereg podziemnych pomieszczeń – schronów, wybudowanych przez Niemców w trakcie II wojny światowej.

Archeolog opowiedziała też o odkryciach archeologicznych w łowickiej katedrze, a z badań prowadzonych w nieodległej Kompinie przedstawiła te dotyczące cmentarzyska kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich, datowanego na I w p.n.e. - II w. n.e. W trakcie badań odkryte zostały bogato wyposażone groby ciałopalne. Wydobyto z nich. m.in. fibule (ozdobne zapinki do szat) i elementy uzbrojenia (włócznie, miecz, umba i imacze tarcz). Temat wykładu zainteresował słuchaczy, bo po zakończeniu spotkania zwracali się do prelegentki z pytaniami.

„ETNO re:WITALIZACJE 3.0” to projekt na rzecz mieszkańców województwa łódzkiego, a jego założeniem jest przedstawienie ciągłości 4 kultur (polskiej, ewangelickiej, żydowskiej i prawosławnej,) z uwzględnieniem ich religii, obrzędowości, architektury, muzyki i sztuki. Łowicz, tak jak Sieradz i inne miasta tego regionu, rozwijał się dzięki wspólnemu zaangażowaniu Polaków, Niemców, Żydów i Rosjan.