Edukacyjna wizyta seniorów w Zakładzie Karnym
Niecodzienną formę miały zajęcia edukacyjne 15-osobowej grupy studentów-seniorów z Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w dniu 20 kwietnia 2023 r. Odbyli oni wycieczkę do łowickiego Zakładu Karnego przy ul. Wiejskiej, gdzie zapoznawali się ze specyfiką pracy funkcjonariuszy za wysokim więziennym murem.
Na początek była standardowa kontrola osób wchodzących, a ich rzeczy, które mieli przy sobie, w tym wszystkie przedmioty niedozwolone i niepotrzebne podczas wizyty, zostały zdeponowane w szafce zamykanej na klucz. Specjalna maszyna prześwietlająca sprawdziła ich rzeczy osobiste, a przed przejściem przez specjalną bramkę bezpieczeństwa reagująca na metale, musieli zdjąć z siebie wszelką biżuterię, odłożyć klucze itp. Nie ominęła ich też osobista kontrola, gdy bramka zareagowała dźwiękiem. To było pierwsze mocne wrażenie…
Po pomyślnej kontroli studenci ŁUTW pod opieką kpt. Roberta Stępniewskiego i kpr. Łukasza Jesionowskiego udali się do świetlicy zakładu, gdzie w krótkiej prezentacji została im przedstawiona trzecia co do wielkości formacja mundurowa w Polsce, czyli Służba Więzienna. Omówiono jej historię, obecną strukturę, realizowane przez funkcjonariuszy zadania, a wcześniej szkolenie, jakie przechodzi każdy funkcjonariusz. Odbył się też pokaz pracy psa specjalnego wyszkolonego w poszukiwaniu narkotyków, który poprowadził jego przewodnik chor. Bogusław Dziedziela. Zainteresowanie wzbudził sam sposób pracy psa oraz jego „status” funkcjonariusza tej jednostki. Następnie zbrojmistrz zakładu karnego – kpr. Łukasz Jesionowski – zaprezentował studentom środki przymusu bezpośredniego, które mogą być stosowane wobec skazanych dla przywrócenia porządku i dyscypliny w celi mieszkalnej, oddziale, zakładzie. Były to m.in. pałki, kajdanki, pas jednoczęściowy oraz środki ochrony osobistej funkcjonariuszy, w tym np. kamizelki taktyczne oraz tzw. żółw, czyli element ochrony osobistej miejsc newralgicznych, które mogą być narażone podczas ewentualnej interwencji. Omawiano również codzienne działania funkcjonariuszy mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa samym skazanym, jak i pracującym ze skazanymi funkcjonariuszom. A łowicki Zakład Karny, mimo swojego przeznaczenia dla recydywistów penitencjarnych odbywających karę w łagodniejszej formie, czyli zakładzie półotwartym, ma również pawilon typu zamkniętego, gdzie mogą przebywać osadzeni z najgorszą kategorią przestępstw i odległymi wyrokami, a także skazani uzależnieni od narkotyków i środków odurzających.
Po prezentacji w świetlicy, studenci udali się „w teren” do jednego z pawilonów mieszkalnych dla skazanych, gdzie mieli okazję zobaczyć typowy obraz więzienia: korytarz z licznymi celami po jego obu stronach, metalowe drzwi z wizjerami, liczne kraty przejściowe. Odwiedzili też plac spacerowy – niewielką przestrzeń, na której jednogodzinny spacer w ciągu dnia odbywają skazani. Ponadto mieli okazję zobaczyć miejsca pracy – dyżurkę oddziałowego, czyli funkcjonariusza działu ochrony pełniącego służbę w oddziale mieszkalnym, oraz pokój kadry penitencjarnej, czyli wychowawców i psychologa w oddziale. Była też okazja naocznie przekonać się, że część kadry więziennej stanowią kobiety i to zarówno w dziale ochrony jak i na stanowiskach psychologów i wychowawców.
Pełni wrażeń, doświadczeń a przede wszystkim wiedzy, po prawie 2,5 godzinnym spotkaniu studenci opuścili mury więzienne. Trudno powiedzieć, że warto iść do więzienia, ale w tym przypadku było to wyjątkowo cenne doświadczenie. Była też ulga po zamknięciu się ostatnich drzwi, choć w głowie pozostał zgrzyt więziennych krat i obraz innego, niewyobrażalnego dotychczas świata…
Spotkanie zostało zorganizowane na prośbę prezes Krystyny Kucharskiej i słuchaczy Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, a koordynowane przez emerytowanego funkcjonariusza SW, majora w stanie spoczynku Zdzisława Kryściaka, zarazem wykładowcy i członka Rady Programowej ŁUTW,
Uczestnicy składają podziękowania Dyrektorowi Zakładu Karnego w Łowiczu ppłk. Robertowi Fijałkowskiemu za umożliwienie im zapoznania się ze specyfiką ZK i pracy funkcjonariuszy Służby Więziennej, a także funkcjonariuszom bezpośrednio uczestniczącym w spotkaniu: kpt. Robertowi Stępniewskiemu, kpr. Łukaszowi Jesionowskiemu i chor. Bogusławowi Dziedzieli (oraz jego czworonożnemu partnerowi), którzy z pasją, zaangażowaniem i pełnym profesjonalizmem przekazywali informacje.
Koledze Zdzisławowi Kryściakowi dziękujemy za inspirację, motywację, organizację i... merytoryczną relację z wycieczki edukacyjnej.
Takie zajęcia dały studentom-seniorom z Łowickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku możliwość realnego poznania miejsca, w którym resocjalizuje się skazanych popełniających przestępstwa, co odbiega od dotychczasowych wyobrażeń o Zakładzie Karnym poznanych na podstawie filmów fabularnych czy programów paradokumentalnych, które w niewielkim stopniu odzwierciedlają prawdziwe funkcjonowanie takiej placówki.
Fotografie: Zakład Karny w Łowiczu